Wacanen
Crita Anoman Duta ing Ngisor Iki Kanthi Pratitis!
ANOMAN DUTA
(ANOMAN OBONG)
Raden Rama direwangi para wadya bala
wanara saka Gua Kiskendha sing dipimpin dening Prabu Sugriwa, ketambahan Raden
Anoman, lan Raden Jaya Anggada nambahi kakuwatane wadya bala Gua Kiskendha.
Sadurunge perang karo nagara Ngalengka, Raden
Rama ngutus Anoman saperlu: sepisan, niliki Shinta; kapindho, ngukur kakuwatane
wadya raseksa Ngalengka; lan katelune yaiku Rama nitip ali-ali, wujud tandha
tresna Rama kanggo Shinta. Sawise iku, Anoman banjur lunga ing nagara
Ngalengka.
Ora let suwe anggone mabur, dheweke kepethuk
karo raseksa Ditya Bimamuka sing meguru karo Bathara Bayu. Dene Anoman kuwi
anak pupone Bathara Bayu. Banjur loro-lorone padha rangkulan. Sawise iku Raden
Anoman lan wadya wanara nerusake lakune.
Anoman lan wadya wanara kesasar ing Gua
Windu. Ing kono, Anoman kepethuk Dewi Sayempraba. Dewi Sayempraba yaiku bojone
Dasamuka. Ananging Anoman ora ngerti, mula nalika Anoman crita yen arep ngeti
kahanane Dewi Shinta ing Ngalengka, Dewi Sayempraba banjur nawani apel sing wis
diwenehi mantra. Sawise mangan apel, mripate Anoman lan wadya wanara ora bisa
dinggo ngeti. Anoman lagi nyadar yen kuwi mau akale Dewi Sayempraba. Dilalah
Anoman lan wadya wanara ditambani karo sedulure sing jenenge Garudha Mahambira. Sawise mripate mari, Anoman banjur
lunga ning nagara Ngalengka dhewekan supaya ora dikonangi mungsuh.
Ora let suwe, Dheweke kepethuk sedulure
maneh sing jenenge Begawan Maenaka sing
arupa gunung. Begawan Maenaka menehi woh jambu Dipanirmala, banjur dipangan
dening Anoman. Sawise iku, Anoman pamit lan nerusake lakune. Durung adoh saka
lakune, dheweke dicegat karo Ditya Kala Kataksini, telik sandine Prabu
Dasamuka. Pungkasane, Anoman perang tandhing karo Ditya Kala, banjur bisa dikalahake dening Anoman.
Nalika Anoman wis tekan ing Ngalengka,
Dewi Shinta lagi karo Dewi Trijatha, anake Raden Wibisana (adhine Dasamuka).
Ayune Trijatha ndadekake Anoman kesengsem.
Anoman banjur nemoni Shinta. Dheweke
kandha yen diutus Rama supaya niliki Shinta lan menehake titipane Rama sing
arupa ali-ali. Sadurunge Anoman muleh, Shinta nitip tusuk konde kanggo
diwenehake marang Rama.
Nalika mabur ing ndhuwure Taman Soka, Anoman
konangan karo juru Taman Soka yaiku Ditya Wiraba. Pungkasane, Ditya Wiraba
kalah perang tandhing karo Anoman.
Raden Indrajit, anake Dasamuka muntab banjur perang karo Anoman. Dene Anoman kepengin ngerti kaya apa kakuwatane Ngalengka, mula dheweke ethok-ethok kalah. Sadurunge Anoman diobong, Wibisana, adhine Dasamuka, nitip pesen kanggo Rama yen dheweke bakal nggabung karo Rama. Sawise iku, Raden Indrajit ngobong Anoman. Genine nganti gedhe lan Anoman lunga mabur ing angkasa. Genine banjur diuncalake Anoman ing Ngalengka, kejaba ing Taman Soka sing dadi panggonane Shinta.
Raden Rama seneng
amarga Anoman kasil ngawat-awati Ngalengka. Anoman didadekake anak pupon Raden
Rama lan diwenehi jeneng anyar yaiku Raden Rama Handayapati.
TEGESE TEMBUNG
Duta :
kongkonan, utusan
Wadya bala : prajurit, balatentara
Wanara : kethek
Pungkasane : wekasane,
sing kari dhewe, (akhirnya)
Raseksa : buta
Telik sandi : mata-mata
Ngawat-awati : ngawasi
Kesengsem : seneng banget marang, kedanan
Muntab : nesu banget, ngamuk
Anak pupon : anak angkat
Ngutus : ngongkon
DAFTAR PUSTAKA
Widada, dkk. 2001. Bausastra
Jawa. Yogyakarta: Kanisius
Susetya, W.
2008.Ramayana. Yogyakarta: Narasi
apik
BalasHapus